Terwijl overal in Europa de bevrijding van de concentratiekampen en de bevrijding van de door het Duitse fascisme bezette landen en dus de militaire verplettering van de fascistische barbarij werden gevierd, moest men tegelijkertijd in verschillende landen neo-fascistische provocaties meemaken. Dit toont aan dat het gevaar van een heropleving van het fascisme niet is uitgebannen.
Schandalig zijn de gebeurtenissen in Oekraïne. Enkele honderden mensen marcheerden eind april door de Oekraïense hoofdstad Kiev om de oprichting van de Waffen SS “Galicia”-Divisie op 28 april 1943 te herdenken. Met SS-symbolen, vlaggen van Oekraïne, bloemen en vlaggen van vrijwilligersorganisaties liepen de deelnemers naar de Maidan. Op weg daarheen ontvouwden ze een groot spandoek. De politie, die een deel van de demonstratieroute voor het verkeer had afgesloten, zorgde voor hun veiligheid. Oekraïense neofascisten van de Rechtse Sector (Pravy Sektor) en andere groepen beschouwen de SS-divisie als een model voor hun anti-Russische en nationalistische propaganda.
Ook in Italië meenden aanhangers van de fascistische leider Benito Mussolini in de Noord-Italiaanse stad Dongo, waar de dictator in 1945 werd doodgeschoten, op 2 mei een soortgelijke mars te kunnen houden om de traditie van Mussolini te verheerlijken. Hoewel ANPI (Nationaal Verbond van Partizanen in Italië) en andere antifascisten openbare protesten organiseerden in de Como-regio, stelde de politie de mars ter ere van Mussolini veilig, waarbij ook de fascistengroet in het openbaar werd gebracht. Twee dagen later marcheerden 800 neo-fascisten in Milaan om hun overleden “held” Sergio Ramelli te herdenken. Hoewel het stadsbestuur de door Casa Pound en Forza Nuova geplande mars officieel had verboden, verzamelden de rechtsgeoriënteerden zich toch op de traditionele herdenkingsplaats, waar ze de fascistengroet brachten en het ritueel scandeerden waarbij ze Ramelli’s naam aanriepen, waarop de deelnemers antwoordden: “Aanwezig”.
Ook de resultaten van de vervroegde gemeenteraadsverkiezingen in de Spaanse hoofdstad Madrid, die in feite een massale verschuiving naar rechts betekenen, zijn dramatisch. De rechts-franquistische partij Partido Popular, waarvan de topkandidate in haar partij bekend staat als uiterst rechts, heeft de verliezen van de laatste gemeenteraadsverkiezingen grotendeels goed kunnen maken en bijna 50% van de mandaten gewonnen. Ze heeft al aangekondigd een coalitie te willen vormen met de openlijk fascistische partij VOX, die ook ongeveer 10% van de kiesmannen won. Er heeft dus een duidelijke verschuiving naar rechts plaatsgevonden in Spanje. Antifascisten in Spanje zien deze verkiezingsuitslag ook als een bedreiging voor de linkse centrale regering.
Pogingen van neo-fascistische kleine partijen in Duitsland om de Dag van de Arbeid, de strijddag van de arbeidersbeweging, met provocerende marsen te misbruiken voor hun sociaal-demagogische propaganda zijn dit jaar jammerlijk mislukt. Op een paar kleine acties na gingen alle geplande marsen niet door, ofwel werden ze verboden vanwege Corona-beperkingen, ofwel was de weerstand van de antifascistische krachten zo groot dat ze hun acties niet tot een goed einde brachten.
Deze beschrijving van de situatie zou kunnen worden aangevuld met verdere hoogtepunten uit andere Europese landen. Dit maakt duidelijk dat onze vieringen op Bevrijdingsdag (Dag van de Overwinning) een belangrijk en juist signaal waren, maar dat de dagelijkse strijd tegen de ontwikkeling van rechts in Europa moet worden voortgezet. Als we bovendien kijken naar de huidige sociale conflicten in Colombia, Brazilië en Chili, die vanuit Europees perspectief vaak worden genegeerd, dan zien we het gevaar van extreem-rechtse machtsaanspraken, zelfs 76 jaar na de verplettering van het fascistische barbarisme. Antifascistisch verzet blijft noodzakelijk, de FIR en de daarbij aangesloten federaties hebben ook in de toekomst belangrijke taken voor ogen.
FIR Newsletter 2021-19. De internationale federatie van verzetsstrijders (FIR) / vereniging van de antifascisten, is de overkoepelende organisatie van federaties van voormalige verzetsstrijders, partizanen, leden van de anti-Hitler coalitie, vervolgden van het naziregime, en antifascisten van de huidige generaties uit meer dan twintig landen van Europa en Israël. www.fir.at
