Geachte aanwezigen,
Wij gedenken op deze dag Jan Bonekamp, die zeventig jaar geleden werd vermoord door de Hitler-fascisten. Jan werd door zijn kameraden ‘Kleine Jan genoemd’. In onze ogen is hij ‘Grote Jan’. Wij zien Jan Bonekamp als het symbool voor de vele van onze gevallen kameraden in het verzet in onze regio. Men probeerde na de oorlog ons te doen geloven dat het verzet van ons volk voornamelijk bestond uit de activiteiten van een paar avontuurlijke rijkeluiszoontjes, zoals dat wordt voorgesteld in de films en musicals van de ‘Soldaat van Oranje’.
Maar het echte verzet om ons volk in beweging te krijgen tegen de fascistische onderdrukking, werd gevoerd door mensen zoals Jan Bonekamp, Jan Brasser, Hannie Schaft, Truus en Freddie Oversteegen, Marcus Bakker en vele andere jonge communisten. Zij voerden al vroeg het actieve verzet en riepen ons volk op tot intensief, actief en lijdelijk verzet tegen de gehate bezetter. Hiermee werd het moreel van ons volk verhoogd. Zij organiseerden de enorme, openlijke Februaristaking en demonstraties tegen het wegvoeren van onze joodse landgenoten. Zij organiseerden de vele onderduikadressen en bezorgden de onderduikers iedere week de, door hun vaak gewapenderhand veroverde distributiebonnen die onderduikers nodig hadden om te kunnen eten. Zij organiseerden het maken en het op enorme schaal verspreiden van de belangrijkste, prachtige verzetskrant: De Waarheid. Zij verhoogden hiermee het bewustzijn van ons volk dat er toe leidde dat de Hitler-fascisten hun plan om Nederland bij Duitsland te annexeren, zoals ze dat met Oostenrijk hadden gedaan, niet dorsten uit te voeren.
Veel lieden van de categorie die willen doen geloven dat figuren zoals de ‘Soldaat van Oranje’ Nederland zouden hebben gered, hielden zich in werkelijkheid bezig met de beruchte Velser Affaire waarmee de Duitse Sicherheitspolizei, in gelegenheid werd gesteld om vele verzetsstrijders te arresteren en te vermoorden. De conservatieve bannelingen in Londen en hun aanhangers hier te lande vreesden het verzet blijkbaar meer dan de Duitse bezetters.
Jan Bonekamp was samen met Hannie Schaft betrokken bij de terechtstelling van de gehate politiecommissaris Ragut. Dat kostte Jan helaas het leven. Jan Bonekamp deed in 1943 mee aan de staking bij Hoogovens die samen met de staking van de arbeiders van de papierfabriek van Gelder, werd gevoerd tegen het Duitse plan om onze militairen weer in krijgsgevangenschap terug te brengen. Er zijn door rechts Nederland veel pogingen gedaan om de betekenis van het verzet van deze mensen te minimaliseren. Zij hebben in 1948 zelfs geprobeerd om onder druk van de toenmalige Duitse regering de Erebegraafplaats in Bloemendaal op te ruimen. Het is jammer dat verzetsmensen als Jan Bonekamp en Jan Brasser niet tussen hun kameraden op de Erebegraafplaats van Bloemendaal liggen.
De strijd waarmee Jan Bonekamp is begonnen is nog niet voltooid. Het verzet tegen het Duitse fascisme was een onderdeel van zijn strijd tegen de kapitalistische tweedeling in de samenleving. De oude, conservatieve krachten hebben na de oorlog hun bevoorrechte posities door middel van de putsch genaamd: ‘Militair gezag’ onder generaal Kruls, weer weten in te nemen. Zij wisten de wereld van de mensonwaardige kapitalistische tweedeling in onze samenleving weer te herstellen. Zij voerden een wrede koloniale oorlog tegen het Indonesische volk. Nederlandse jongeren bestreden die koloniale oorlog met een moed zoals die van Jan Bonekamp. Het waren jongens zoals Piet van Staveren, Eric Mol en Ratio Koster die voor jaren in de gevangenis werden gesmeten omdat zij weigerden naar Indonesië te gaan of de bevelen tot misdaden tegen het Indonesische volk uit te voeren.
Er is in deze tijden nog heel veel strijd nodig om tot een rechtvaardig, nieuw tijdperk te komen, vrij van kapitalistische uitbuiting, vrij van rassendiscriminatie, vrij van uitbuiting van de derde wereld en vrij van de achterstelling van de vrouw. De verzetsstrijders die hiervoor in deze tijd vechten met inzet van hun gehele leven, zijn mensen als Mandela, Kathrada en onze eigen oprichtster van de buitengewoon succesvolle Anti Apartheid Beweging Nederland, Conny Braam en vele anderen. Zij doen dit met dezelfde moed zoals Jan Bonekamp en zijn kameraden streden tegen onderdrukking en voor een samenleving die rust op Gelijkheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit.
Wij zijn vandaag ook bij de nabestaanden van Jan Bonekamp die een prachtig familielid al lange tijd moesten missen. Op deze dag brengen wij, met U, een eresaluut aan Jan Bonekamp en zijn kameraden. Wij zijn er van overtuigd dat de herinnering aan deze moedige verzetsstrijders ieder jaar sterker naar voren zal komen als voorbeeld voor de jonge generatie die op hun beurt, zoals Jan Bonekamp voor de taak staan actief op te komen voor een betere, rechtvaardige en veilige wereld.
Ik dank voor uw aandacht en ik dank u, dat u deze herdenking heeft willen bijwonen.
