De Haarlemse Italiaan Angelo Agosti werd in 1929 lid van de Partito Socialista Italiano. Daarbinnen steunde hij naar eigen zeggen de lijn van de communisten Gramsci-Togliatti – van Antonio Gramsci en Palmiro Togliatti. Omdat hij de militaire dienst weigerde werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf. De zeeman Agosti monsterde aan op de koopvaardij. Via enkele omzwervingen vestigde hij zich in Nederland.
In 1932, op het Amsterdamse “Congres voor de vrede”, pakte hij de draad weer op met Italiaanse kameraden van de PCI. Aan het congres, dat onder voorzitterschap stond van de Franse schrijver Henri Barbusse, namen 2.000 afgevaardigden uit tal van landen deel. Het congres sprak zich uit tegen het opkomend fascisme en de dreigende wereldoorlog.
In 1939 werd Agosti verkozen als bestuurslid van de Haarlemse afdeling van de bouwvakarbeidersbond. Hij was lid van het afdelingsbestuur van de Haarlemse bouwbond, samen met Chiel Rusman, een oudere broer van de RVV-verzetsman Cor Rusman. Agosti was tevens esperantist en lid van Federatie van Arbeiders-Esperantisten.
Verzet
Ook de Haarlemse CPN-er Piet Vooren was esperantist. Volgens een getuigschrift, na de oorlog ondertekend door Piet Vooren namens het CPN district Kennemerland, nam Agosti vanaf 30 juli 1940 tot 19 augustus 1943 actief deel aan het verzet. Hij was betrokken bij de vermenigvuldiging en verspreiding van ‘De Vonk’, de lokale uitgave van De Waarheid.
In 1943 landde geallieerde troepen in het zuiden van Italië en werd de Italiaanse dictator Mussolini afgezet. In augustus dat jaar vertrok Agosti met zijn Nederlandse vrouw Fien naar zijn geboorteland om daar deel te nemen aan de strijd tegen het fascisme.
Na de oorlog
In 1947 keerde Agosti terug naar Nederland, waar hij zich opnieuw vestigde in Haarlem. Enkele jaren later vestigde hij zich in Purmerend en bestierde een terrazo handelsbedrijf.
In 1979 richtte Agosti zich met een brief tot de journalist Wim Klinkenberg, met het verzoek zijn levensverhaal op schrift te stellen. De ontwikkelingen rondom kernwapens baarde Agosti grote zorgen en zette hem ertoe Klinkenberg aan te schrijven. “Niet om mijzelf op te hemelen, maar van al mijn belevenissen zou een welwillend journalist een pracht van een boek kunnen schrijven.”
Angelo Agosti overleed in 1985 in zijn woonplaats Purmerend. Volgens zijn dochter Stella was hij tot op het laatst een overtuigd communist.
Bronnen:
- Haarlems Dagblad, ’Ik weet dat hij een pistool droeg en dat hij Hannie Schaft heeft ontmoet’. Onderzoek naar het leven van Italiaanse verzetsstrijder Angelo Agosti
- Haarlems Mediafonds, Het verborgen verhaal van Angelo Agosti (1900-1985)
- Federatie van Arbeiders-Esperantisten, Jubileumboek 1911-1935, pag. 24.
- “Het Haarlem van Angelo Agosti, een Italiaanse mug in het verzet”, in: Haarlems Dagblad, 4 mei 2023
- podcast: Daniela Tasca & Noémi Prent, “De Italiaanse mug in het verzet”
Met dank aan Daniela Tasca en de familie Agosti.
Angelo Agosti
Geboren: Italië, 1900.
Overleden: Purmerend, 1985.
Getrouwd met Josephina Antoinetta (Fien) Bruikman (1900 –??).
